حکایت اندیشه در جامعه ما حکایت چشمانی است که به تاریکی عادت کرده و با درخشش خورشید اذیت می شود و سعی می کند  با بستن و دوباره گشودن، خورشید را انکار کند و یا دست در دست دیگری  بگذارد و از مهلکه بگریزد که ما به ساده انگاری عادت کرده ایم.

دکتر تاریخ تشیع تدریس می کرد، همیشه گردی یقه سفیدش و زردی انگشتر شرف شمسش توجه ام را جلب می کرد.  دکتر از منشاء و آغاز تشیع و زمان شکل گیری اجتماعی شیعه می گفت که از او پرسیدم منظور از شیعه کدام شیعه است ؟ شیعیان سیاسی یا مذهبی

برافروخته نگاهم کرد و گفت: دین از سیاست جدا نیست و در طول تاریخ هم جدا نبوده است. سکوت کردم و در درونم  دنبال پاسخ  یک سوال بودم که انگار پروتکل نانوشته ای بر ذهن ما حاکم است که نسبت به هر سوالی  که بوی جدایی دین از سیاست را می دهد موضع گیری کنیم و با تکرار شعار عدم جدایی دین از سیاست به اسکات و یا الزام خصم مبادرت بورزیم. متعجب بودم که با یک توجه ساده می شد تفاوت این دو شیعه را فهمید ( شیعیان مذهبی؛ شیعیانی هستند که معتقدند امام علی ابن ابیطالب (علیه افضل الصلوات المصلین) ولی و خلیفه بلافصل پیامبر می باشد و ردای این ولایت را خداوند بر دوش حضرتش آویخته و قول ، فعل و تقریرش حجت می باشد. اما شیعیان سیاسی به ولایت الهیه حضرتش اعتقادی ندارند و معتقد به ولایت و خلافت سیاسی حضرت هستند و زمان شکل گیری این دو حداقل بیست وپنج سال فاصله را در پی دارد )

این بر افروختگی ها و تصلب ها  نه تنها در دانشگاه نیست بلکه در حوزه ها هم می توان نمونه های آن را یافت.

 چند سال پیش خدمت آیت الله ... الهیات شفاء می خواندم دریکی از جلسات که در فیضیه تشکیل می شد یک سوال معرفت شناسی کردم، گرده ام را به چند فحش علمی نواخت و مرا سوفسطائیان جدید و در نحله شکاکان مدرن قرار داد

نمی دانم بر سر اندیشیدن و دانایی چه آمده است ؟

البته باید گفت این که این بیماری مختص به امروز نیست و ریشه در تاریخ فکری ما دارد هزار سال پیش پس از رحلت شیخ الطائفه طوسی (صاحب دو تا از کتب اربعه شیعه به نام تهذیب و استبصار) دویست سال رکود و رخوت بر اندیشه  فقهی، اصولی، کلامی، تفسیری و غیره شیعی حاکم شد و عالمان به تکرار اقوال شیخ می پرداختند و ارزش علمی عالمی بیشتر بود که قول شیخ را بهتر تقریر می کرد تا جایی که قول شیخ برهان قاطع گردید و دهان هر اندیشه ای را می بست  تا این که ابن ادریس نواده ای شیخ  پای در ره نهاد و بنیان تفکر انتقادی بر شیخ را آغاز کرد هم چنان که امروزه ما در حوزه سیاست به تقریر بهتر اندیشه امام خمینی (قدس الله نفسه الزکیه)  می پردازیم و در فقه و اصول به تکرار اندیشه های شیخ اعظم، آخوند ، آقا ضیاء، نایینی ،کمپانی می پردازیم تا جایی که اگر فقیهان و اندیشمندان نو اندیشی چون صانعی، اشتهاردی، عسگری، جناتی سخنی بر خلاف قول مشهور برانند یا به تخطئه  این نظرات خواهند پرداخت یا توبه نامه ها،از آنان بر منبرها می آویزند.

 آرزومند ظهور ابن ادریس این زمانه ایم

دانایی ارزشمند است و لذت بخش اما اندیشیدن به این دانایی ها و باز نگری روزانه این مجموعه اطلاعات و ارزش گذاری مجدد  این دانش های گرد آمده کاری است دشوار که هر کس را یارای آن نیست .

در حوزه  و دانشگاه  برخاً اساتیدی گرد آمده اند که عمری در راه کسب این اطلاعات استخوان خرد کرده اند تا جایی که آن دانش ها جزء ارتکازات آن ها گشته و متصلبانه و به ظاهر عالمانه حاضر به بازیابی، بازسازی و ارزشگذاری نیستند . اینان همانند کشتی گیری می مانند که سالهاست ترک کشتی کرده و هنوز می خواهد با همان فنون، همان راههای گذشته را پی بگیرد اینان با بازوان ضعیف اندیشه  شان توان در آمیختن با هر اندیشه ای که بنیان های تفکری آنان را بلرزاند را ندارند لذا پروتکل های نانوشته ای را تهیه و آن را اجرا می کنند.

بر اساس تئوری سیستم ها و در تفکر سیستمی بازخورد یک اندیشه به میزان کارآیی، هماهنگی درونی و بیرونی یک سیستم  و یک فرضیه می افزاید.  ولی اینان ثبات و محکم بودن را دلیل برتریت آن اندیشه می دانند (ولی ثبات را به الزام خصم و محکم بودن را به برخوردهای سیاسی نه علمی و کارآمدی را با ساده انگاری تعریف می نمایند )

خداوندا به ما بیاموز که ساده انگاری های علمی ما دلیل برتریت اندیشه ما نیست

خدایا ما را از خستگی های علمی برهان

بار پروردگار پروراندن مختص ذات توست اندیشه ما را به گونه ای بپروران که از زنجیرهای تقلید و عادت بتوانیم رهایی یابیم

خدای من به من بیاموز که آزادی در خط قرمزها تعریف نمی شود

خدایا تاریخ شیخ طوسی ها را بر ما  جاری مکن

خدایا به من این جسارت را بده که مقام علم بلند مرتبه تر از مقام عالم است

پروردگارا به من ادب علمی عنایت فرما

تصمیم
سفرنامه حج(1)
دلم تنگ شده
ریگ و کفش
مقام بحث
حکایت تکرار تلخ اندیشه
زیبا هوای حوصله ابری است
مصیبت سینما
[عناوین آرشیوشده]